Dagens hebraiske bibelvers: 2024-05-10

(b^eresjit) בְּ "i, på, ved" 15525x prep. -|- רֵאשִׁית "begynnelse, det som kjem først" 51x subst. f. sg. abs./cstr. bnd.
• Preposisjonen relaterer resten av setninga til utfyllinga, enten substantivet her eller nomenfrasen sett saman av substantivet her og resten av orda i verset, som tidspunkt. Om preposisjonsfrasen er berre dette ordet eller heile verset, kan ein ikkje avgjera ved hjelp av grammatikken åleine. Heile preposisjonsfrasen fungerer som fritt adverbial uansett kor stor han er fordi han legg til opplysingar om situasjonen.
• Substantivet kan vere bestemt i seg sjølv.
• Det fungerer enten som utfylling for preposisjonen her eller som kjerne (hovudord) i nomenfrasen som utgjer utfyllinga for preposisjonen.
• Omsetjing: I begynnelsen skapte Gud himmelen og jorda. / I begynnelsen [av at] Gud skapte = Då Gud begynte å skape himmelen og jorda,

(bara) I ברא "å skape" 48x vb. Qal perf. 3msg.
• Som vanleg for verb i Qal-stamma, viser verbet her til ein situasjon der det er subjektet som utfører/erfarer/sansar noko (aktiv diatese). Det er elles snakk om ei handling (fientiv aksjonsart) og verbet står med objekt (transitiv transitivitet).
• Perfektum blir brukt for å framstille verbsituasjonen i sin heilskap, utan å avsløre noko av den indre, tidsmessige oppbygginga. Her viser verbet til ei avslutta handling i fortida (preterisk perfektum).
• Omsetjing: I begynnelsen skapte Gud himmelen og jorda. / I begynnelsen [av at] Gud skapte = Då Gud begynte å skape himmelen og jorda,

(^elåhim) אֱלֹהִים "Gud, gudar" 2601x subst. m. pl. abs. bnd.
• Ordet er bunde fordi det er brukt som eit eigennamn (BG § 46.a). Det har ikkje bunden artikkel.
• Fungerer som subjekt fordi det viser til han som resten av setninga seier noko om.
• Omsetjing: I begynnelsen skapte Gud himmelen og jorda. / I begynnelsen [av at] Gud skapte = Då Gud begynte å skape himmelen og jorda,

(et) I אֵת [ikkje noko tilsvarande på norsk] 11134x objektsmerke.
• Objektsmerket står vanlegvis framfor det som blir ramma, tilverka eller sansa i verbsituasjonen (= objektet), men vanlegvis berre viss det er bunde.

(hasjsjamajim) שָׁמַ֫יִם "himmel" 421x subst. m. pl. abs. bnd.
• Det står kanskje i fleirtal på grunn av storleiken.
• Fungerer som objekt fordi det viser til det som blir ramma, tilverka eller sansa i verbsituasjonen.
• Omsetjing: I begynnelsen skapte Gud himmelen og jorda. / Då Gud begynte å skape himmelen og jorda,

(v^e'et) וְ "og, men, for, eller, så, ..." 50270x konj. -|- I אֵת [ikkje noko tilsvarande på norsk] 11134x objektsmerke.
• Objektsmerket Markerer vanlegvis objektet i setninga, men nesten berre viss det er bunde.
• Omsetjing: I begynnelsen skapte Gud himmelen og jorda. / Då Gud begynte å skape himmelen og jorda,

(ha'arets) אֶ֫רֶץ "land, jord, bakken" 2504x subst. f. sg. abs. bnd.
• Fungerer som objekt fordi det viser til det som blir ramma, tilverka eller sansa i verbsituasjonen.
• Omsetjing: I begynnelsen skapte Gud himmelen og jorda. / Då Gud begynte å skape himmelen og jorda,

(v^eha'arets) וְ "og, men, for, eller, så, ..." 50270x konj. -|- אֶ֫רֶץ "land, jord, bakke" 2504x subst. f. sg. abs. bnd.
• Bruken av konjunksjon utan at det finitte verbet følgjer like etterpå, kan indikere at setningane i dette verset er eit forklarande innskot, jf. tredje omsetjingsalternativ med tankestrek og uttrykket "på dette tidspunktet".
• Både andre og tredje omsetjingsalternativ tek utgangspunkt i at heile v. 1 er eit tidsadverbial.
• Substantivet fungerer som subjekt fordi det viser til det som resten av setninga seier noko om.
• Omsetjing: Men jorda var aud og tom. / så var jorda aud og tom / – Jorda var på dette tidspunktet aud og tom.

(haj^eta) היה "å vere, skje, bli, falle til, opptre, syne seg, komme (fram)" 3561x vb. Qal perf. 3fsg.
• Som vanleg for verb i Qal-stamma, viser verbet her til ein situasjon der det er subjektet som utfører/erfarer/sansar noko (aktiv diatese). Det er elles snakk om ein tilstand (stativ aksjonsart) og verbet står utan objekt (intransitiv transitivitet).
• Perfektum blir brukt for å framstille verbsituasjonen i sin heilskap, utan å avsløre noko av den indre, tidsmessige oppbygginga. Her viser verbet til ein avslutta tilstand i fortida (preterisk perfektum).
• På hebraisk er det vanlegvis ikkje nødvendig med eit verb som "berre" koplar saman subjektet og subjektspredikativet. Det kan hende at eit verb blir brukt her for å plassere situasjonen i fortida, eller for å uttrykkje at subjektet "framstod som, synte seg som, eksisterte som" subjektspredikativet.
• Omsetjing: Men jorda var aud og tom. / så var jorda aud og tom / – Jorda var på dette tidspunktet aud og tom.

(tåho) תֹּ֫הוּ "øyde(mark), tomleik, ingenting" 20x subst. m. sg. abs. ubnd.
• Fungerer som beskrivande subjektspredikativ fordi det fortel korleis, kor, når eller at subjektet (ikkje) er / var / kjem til å vere.
• Det kan også henda at dette substantivet er første del av ein hendiadys saman med ordet etterpå. Med ein hendiadys kan ein språkbrukar uttrykkje éin ting gjennom å nemne to ting. I dette tilfellet uttrykkjer kanskje dei to substantiva "ingenting og tomleik" til saman éin ting: eit einaste tomt øyde.
• Omsetjing: Men jorda framstod som ingenting og tomleik. = var aud og tom. = eit einaste tomt øyde. / så framstod jorda som ingenting og tomleik = var jorda aud og tom = eit einaste tomt øyde / – Jorda framstod på dette tidspunktet som ingenting og tomleik = var på dette tidspunktet aud og tom. = eit einaste tomt øyde.

(vavåho) וְ "og, men, for, eller, så, ..." 50270x konj. -|- בֹּ֫הוּ "tomleik, audn" 3x subst. m. sg. abs. ubnd.
• Fungerer som beskrivande subjektspredikativ fordi det fortel korleis, kor, når eller at subjektet (ikkje) er / var / kjem til å vere.
• Det kan også henda at dette substantivet er siste del av ein hendiadys saman med det føregåande ordet. Med ein hendiadys kan ein språkbrukar uttrykkje éin ting gjennom å nemne to ting. I dette tilfellet uttrykkjer kanskje dei to substantiva "ingenting og tomleik" til saman éin ting: eit einaste tomt øyde.
• Omsetjing: Men jorda framstod som ingenting og tomleik. = var aud og tom. = eit einaste tomt øyde. / så framstod jorda som ingenting og tomleik = var jorda aud og tom = eit einaste tomt øyde / – Jorda framstod på dette tidspunktet som ingenting og tomleik = var på dette tidspunktet aud og tom. = eit einaste tomt øyde.

(v^echåsjech) וְ "og, men, for, eller, så, ..." 50270x konj. -|- חֹ֫שֶׁךְ "mørke" 80x subst. m. sg. abs. ubnd.
• Fungerer som subjekt fordi det viser til det som resten av setninga seier noko om.
• Omsetjing: Og mørker [var] over havdjupet. / og mørker [var] over havdjupet.

(al p^ene) עַל פְּנֵי "over, på, framfor, på framsida til, aust for, midt imot, mot, til skade for" 205x prep.
• Dette er ein kompleks preposisjon fordi den er sett saman av preposisjonen עַל "over, på, mot" og substantivet פָּנִים "framside, overflate" i status constructus. Her fungerer dei saman som éin preposisjon.
• Relaterer subjektet til utfyllinga, ordet etterpå, som stad. Heile preposisjonsfrasen fungerer som beskrivande subjektspredikativ fordi han fortel korleis, kor, når eller at subjektet (ikkje) er / var / kjem til å vere.
• Omsetjing: Og mørker [var] over havdjupet. / og mørker [var] over havdjupet.

(t^ehåm) תְּהֹום "urhavet, havdjupet" 36x subst. m. og f. sg. abs. bnd.
• Dette substantivet er bunde i seg sjølv fordi det viser til noko kjent og unik.
• Fungerer som utfylling for den føregåande preposisjonen.
• Omsetjing: Og mørker [var] over havdjupet. / og mørker [var] over havdjupet.

(v^eroach) וְ "og, men, for, eller, så, ..." 50270x konj. -|- רוּחַ "pust, vind, ånd" 378x subst. f. sg. abs. bnd.
• Substantivet fungerer som kjerne (hovudord) i ein nomenfrase saman med ordet etterpå og er bunde fordi det substantiviske attributtet etterpå er bunde. Heile frasen fungerer som subjekt fordi han viser til det som resten av setninga seier noko om.
• Omsetjing: Og/Men Guds ande/pust / ein vind [frå] Gud / ein guddommeleg/mektig vind svevde over vatnet.

(^elåhim) אֱלֹהִים "Gud, gudar" 2601x subst. m. pl. abs. bnd.
• Ordet er bunde fordi det er brukt som eit eigennamn (BG § 46.a). Det har ikkje bunden artikkel.
• Fungerer som substantivisk attributt til det føregåande nomenet og har kanskje bestemmande genitivfunksjon fordi det identifiserer kven kjernen er, eller subjektsgenitiv funksjon fordi det viser til han som lagar/sender kjernen, eller beskrivande genitivfunksjon fordi det viser til ein eigenskap ved kjernen.
• Omsetjing: Og/Men Guds ande/pust / ein vind [frå] Gud / ein guddommeleg/mektig vind svevde over vatnet.

(m^erachefet) רחף "å skjelve"; Piel: "å sveve (med skjelving)" 3x vb. Pi. part. f. sg. abs. ubnd.
• Partisipp blir brukt adjektivisk her for å beskrive ein som er vedvarande kjenneteikna av verbsituasjonen.
• Som vanleg for adjektivisk bruk av partisipp i Piel-stamma, er det han som utfører/erfarer noko eller er i ein eller annan tilstand som partisippet beskriv (aktiv diatese). I dette tilfellet er det snakk om ei handling (fientiv aksjonsart), kanskje gjort fleire gonger (frekventativ bruk?) og verbet står utan objekt (intransitiv transitivitet).
• Fungerer som hovudord i ein verbfrase saman med preposisjonsfrasen etterpå. Heile verbfrasen fungerer som beskrivande subjektspredikativ fordi han fortel korleis, kor, når eller at subjektet (ikkje) er / var / kjem til å vere.
• Det blir nok brukt partisipp her som beskrivande subjektspredikativ i staden for eit finitt verb for å framstille verbsituasjonen som eit vedvarande forhold eller omstende, og ikkje ei hending eller prosess. Dette passar særleg bra med ein situasjonen som ligg i bakgrunnen for hovudhandlinga.
• Omsetjing: Og/Men Guds ande/pust / ein vind [frå] Gud / ein guddommeleg/mektig vind [var] svevande = svevde over vatnet.

(al p^ene) עַל פְּנֵי "over, på, framfor, på framsida til, aust for, midt imot, mot, til skade for" 205x prep.
• Dette er ein kompleks preposisjon fordi den er sett saman av preposisjonen עַל "over, på, mot" og substantivet פָּנִים "framside, overflate" i status constructus. Her fungerer dei saman som éin preposisjon.
• Relaterer resten av verbfrasen til utfyllinga, ordet etterpå, som stad. Heile preposisjonsfrasen fungerer som adverbial i verbfrasen.
• Omsetjing: Og/Men Guds ande/pust / ein vind [frå] Gud / ein guddommeleg/mektig vind svevde over vatnet.

(hammajim) מַ֫יִם "vatn" 580x subst. m. pl. abs. bnd. pausal form (BG § 11)
• Dette substantivet blir alltid brukt i fleirtal, kanskje fordi det er noko som strekkjer seg ut i rom.
• Fungerer som utfylling for den føregåande preposisjonen.
• Omsetjing: Og/Men Guds ande/pust / ein vind [frå] Gud / ein guddommeleg/mektig vind svevde over vatnet.

(vajjåmer) וְ "og, men, for, eller, så, ..." 50270x konj. -|- I אמר "å seie, tenkje, vilje, love, forsikre, råde, befale" 5307x vb. Qal impf. consecutivum 3msg.
• Dette og nokre andre verb med א (alef) som første radikal får vokalen chålem etter prefikset i Qal imperfektum (og cons.).
• Som vanleg for verb i Qal-stamma, viser verbet her til ein situasjon der det er subjektet som utfører/erfarer/sansar noko (aktiv diatese). Det er elles snakk om ei handling (fientiv aksjonsart) og verbet står med objekt (transitiv transitivitet).
• Imperfektum consecutivum blir brukt for å framstille verbsituasjonen i sin heilskap, utan å avsløre noko av den indre, tidsmessige oppbygginga (perfektivt aspekt), her: ei avslutta, fortidig handling (preterisk bruk); og for relatere situasjonen til det føregåande, her: ein detalj om det føregåande (epeksegetisk bruk).
• Omsetjing: Då sa Gud:

(^elåhim) אֱלֹהִים "Gud, gudar" 2601x subst. m. pl. abs. bnd.
• Ordet er bunde fordi det er brukt som eit eigennamn (BG § 46.a). Det har ikkje bunden artikkel.
• Fungerer som subjekt fordi det viser til han som resten av setninga seier noko om.
• Omsetjing: Då sa Gud:

(j^ehi) היה "å vere, skje, bli, falle til, opptre, syne seg, komme (fram)" 3561x vb. Qal jussiv 3msg.
• Verb med lesemora ה (he) som tredje radikal i nemneforma manglar denne bokstaven i mange former, også her i jussiv, kor verbet sluttar på andre radikal.
• Som vanleg for verb i Qal-stamma, viser verbet her til ein situasjon der det er subjektet som utfører/erfarer/sansar noko (aktiv diatese). Det er elles snakk om ei hending (fientiv aksjonsart) og verbet står utan objekt (intransitiv transitivitet).
• Jussiv blir brukt her for å uttrykkje ei befaling.
• Omsetjing: Måtte lys bli til!

(år) אֹור "lys" 115x subst. m. sg. abs. ubnd.
• Fungerer som subjekt fordi det viser til det som resten av setninga seier noko om.
• Omsetjing: Måtte lys bli til!

(vajhi) וְ "og, men, for, eller, så, ..." 50270x konj. -|- היה "å vere, skje, bli, falle til, opptre, syne seg, komme (fram)" 3561x vb. Qal impf. consecutivum 3msg.
• Verb med lesemora ה (he) som tredje radikal, manglar denne bokstaven i mange former, f.eks. her i impf. cons. (og jussiv).
• Som vanleg for verb i Qal-stamma, viser verbet her til ein situasjon der det er subjektet som utfører/erfarer noko eller er i ein eller annan tilstand (aktiv diatese). Her er det snakk om ei hending (fientiv aksjonsart) og verbet står utan objekt (intransitiv transitivitet).
• Imperfektum consecutivum blir brukt for å framstille verbsituasjonen i sin heilskap, utan å avsløre noko av den indre, tidsmessige oppbygginga (perfektivt aspekt), her: ei avslutta hending i fortida (preterisk bruk), og for å relatere verbsituasjonen til det føregåande, her: ei tidsmessig følgje (konsekutiv bruk).
• Omsetjing: Og så vart lys til.

(år) אֹור "lys" 115x subst. m. sg. abs. ubnd.
• Fungerer som subjekt fordi det viser til det som resten av setninga seier noko om.
• Omsetjing: Og så vart lys til.